برجسته سازی کاغذ با استفاده از روش چاپ اچینگ (اسیدی)

چاپ گود مطالعه یک هنرمند اچینگ است که می خواهد تأثیر اچینگ و پیکره سازی را جستجو کند تا پلی بین جهان دو بعدی چاپ و جهان سه بعدی مجسمه سازی ایجاد کند.

در این مطلب از مطالب آموزشی مجموعه تخصصی خدمات چاپ و بسته بندی لوکس حمزه به بررسی تکنیک اچینگ نیمه برجسته خواهیم پرداخت پس تا آخر این متن همراه ما باشید.

کسانی که اچینگ کار می کنند مایل هستند این تجربه را انجام دهند زیرا با انجام این روش طرح ها برجسته تر و واقعی تر به نظر می رسد. در روش معمول ،اچینگ حمام اسید و مرحله مرکب مالی انجام میشود و در نهایت پلیت آماده شده، همراه کاغذ به زیر پرس می رود.

 پس از اینکه طرح پلیت روی کاغذ چاپ شد یک برجستگی جزیی را نشان می دهد که تقریباً حالت نقش برجسته دارد. هنگام پرس، در طی زمانی که نقش کنده شده روی پلیت به کاغذ مرطوب چاپ منتقل میشود خطوط خورده شده یا حک شده و شکافها و شیارها برجستگی خفیفی روی کاغذ برجا میگذارند به دلیل اینکه در طی زمانی که در ،پرس نقش کنده شده پلیت به کاغذ منتقل می شود کاغذ مرطوب در اثر فشار به درون خطوط حک شده فشرده می شود تا به لایه نازک مرکبی که در خطوط و قسمتهای عمیق تر طرح موجود است برسد.

همچنان ببینید: هارد باکس لوکس حمزه

نحوه برجسته سازی کاغذ با روش چاپ اچینگ

اگر هنرمند اچینگ اجازه دهد که اسید خطوط را عمیق تر بکند و یا سطوح عمیق تری روی پلیت ایجاد کند مسلم است که در طی عمل پرس کاغذ مرطوب اچینگ به داخل این خطوط و سطوح نفوذ می کند و در نتیجه آن خطوط روی کاغذ برجسته دیده می شود.

همچنین اگر هنرمند با مقار خطوط و سطوح عمیق تر از روش معمولی ایجاد کند و یا فلز را مدت زمان بیشتری در معرض نفوذ اسید قرار دهد آن قسمتهای عمیق خورده شده به روی کاغذ برجستگی خیلی بیشتر و واضح تری ایجاد خواهد کرد.

پس هم با روش حکاکی و کنده کاری و هم با روش استفاده از اسید می توان به نقوش برجسته کوتاه یا بلند دست یافت علاوه بر طرح یا نقش شکل این فرورفتگی و برآمدگیها را هم به کاغذ انتقال می دهد. این هر دو روش چاپ میتواند در یک پلیت واحد به کار رود خواه این پلیت از مس باشد یا از مقوا یا تخته چند لا و یا سنگ یا هر وسیله دیگری که مناسب این کار باشد غیر از فلز تمام این پلیت ها باید با چسب یا ورنی مخصوص به خود و یا لاک الکل پوشانده شوند تا آنها را از رطوبت حفظ کند.

با این روش بعضی از طراحی ها نیاز به مرکب ندارند. این نوع پلیت ها روی کاغذ سفید و ساده اچینگ و بدون مرکب چاپ می شوند و بازی نور و سایه روی نمونه برجسته چاپ شده به تصویر تجسم می بخشد یعنی شکل یا طرح از طریق تابیدن نور و ایجاد سایه مشخص می شوند.

برجسته کاری های کوتاه خواه روی کاغذ یا موارد دیگر شبیه نقش برجسته های کم عمق می شود برجسته بلند و یا قسمت کولاژ شده به سطح پلیت می تواند مرکبی چاپ شود و قابلیت چاپ بدون مرکب را هم دارد برای ایجاد یک برجسته بلند پلیت دومی هم لازم است جنس این پلیت دوم میتواند از چند لایه مقوا یا مواد مناسب دیگری باشد (ساخت قالب مثبت و منفی).

ابتدا هنرمند می تواند برای ایجاد یک نقش برجسته بدون مرکب، کاغذ را میان دو قالب قرار داده و به زیر پرس بفرستد در این ،روش نیازی به مرکب نیست و فقط برجسته بلند «نقش قالب ایجاد می شود. کاغذ باید از جنس مقاوم و انعطاف پذیر باشد و قبل از چاپ مرطوب شود.

در این روش پس از به دست آوردن یک نقش برجسته بلند برای چاپ قسمت های خورده شده توسط اسید پس از مرکب زدن پلیت نگاتیو نمونه بدون مرکب چاپ شده را دوباره در میان دو قالب یا در پلیت قرار داده و نمونه را به زیر پرس می فرستیم و یا میتوان به طور هم زمان چاپ مرکبی و چاپ برجسته را انجام داد.

وقتی که یک پلیت دو قطعه ای را به کار میبریم قالب مثبت و منفی برای چاپ حکاکی ها و همچنین ایجاد نقش برجسته مورد نظر معمولاً قالب نگاتیو حکاکی و مرکب زده می شود.

پیشنهاد مطالعه: تاریخچه خط در جهان (پیدایش خط در جهان اسلام و اروپا)

محدودیت های برجسته سازی کاغذ در روش اچینگ

یکی از محدودیت های برجسته کاری این است که تا جایی میتوان روی کاغذ کار کرد که پاره نشود. ممکن است در هنگام ایجاد برجستگی های بلند کاغذ پاره شود. بنابراین برای کارهای با برجستگی زیاد ضخامت نرمی و قابلیت انعطاف کاغذ یا هر سطح قابل چاپ دیگر دارای اهمیت است.

با اینکه کاغذهای تجاری بسیار خوبی در بازار موجود است بعضی از هنرمندان اچینگ سفارش ساخت کاغذهای مخصوص را میدهند که دست ساز هستند و ضخیم میباشند و قابلیت انعطاف. کشش بیشتری دارند. در مورد پرس هم آنها معتقدند که برجسته کاری با یک دستگاه پرس هیدرولیک بهتر و مؤثرتر از دستگاه پرس معمولی است زیرا یک فشار عمود و مستقیم وارد می کند.

 دستگاه پرس هیدرولیک مناسب برای چاپ اچینگ دور از دسترس و نایاب می باشد. ویژگی پرس هیدرولیک این است که میتواند عمل برجسته کاری را روی مواد و وسایل ضخیم تر از کاغذ هم به خوبی انجام دهد چه این برجسته کاری با مرکب باشد چه بی مرکب دستگاه پرس معمولی وقتی جانشین مناسبی برای دستگاه هیدرولیک خواهد بود که به اندازه کافی بزرگ و پر قدرت باشد تا بتواند نتیجه ای رضایت بخش بدهد.

وقتی برجسته کاری را تنها با یک پلیت انجام می دهیم اول پلیت را روی سینی پرس میگذاریم بعد کاغذ مرطوب را روی پلیت گذاشته و در آخر صفحه را روی این دو قرار میدهیم و زیر پرس می فرستیم. وقتی با دو پلیت قالب مثبت و منفی کار می کنیم صفحه کاغذ مخصوص چاپ بین این دو قالب قرار می گیرد و استفاده از صفحه نمدی ضرورتی ندارد.

پیشنهاد مطالعه: روش های مختلف صحافی کتاب

روش دیگر برجسته سازی در روش چاپ اچینگ

در روش چاپ اچینگ، یک رویهٔ جذاب دیگر برای برجسته سازی وجود دارد که در آن، نمونه‌های چاپی به صورت لایه‌ای یا چند لایه تهیه شده و سپس به شیوه‌ای خلاقانه ترکیب می‌شوند. این ترکیب می‌تواند به صورت نقش برجسته و یا با حجم زیادی باشد و یا حتی بتواند به صورت مجسمه‌وار در فضا قرار گیرد.

در این روش، ابتدا نمونه‌های چاپی را از پلیت آماده‌شده تهیه می‌کنیم. سپس، با استفاده از مراحل معمولی مرکب‌زنی و چاپ روی سطح صاف اچینگ، نمونه‌های مورد نظر تهیه می‌شوند. می‌توان از سطوح مختلفی به جای کاغذ استفاده کرد، مانند فویل آلومینیوم، پلاستیک، لاستیک، فلزات روکش‌دار، چوب و چرم.

بعد از چاپ، نمونه‌های چاپی را به تناسب می‌بریم، خط می‌اندازیم و اشکال و فرم‌های مورد نظر را به آنها می‌بخشیم. در نهایت، این نمونه‌ها را به هم متصل می‌کنیم تا به صورت سه‌بعدی و با حجم نهایی خود ظاهر شوند. برای کارهای با برجستگی زیاد، به یک تکیه‌گاه با پایه نیاز داریم که می‌تواند فرم‌ها را به خوبی تحمل کرده و ثابت نگه دارد.

پیشنهاد مطالعه: آموزش حکاکی پلیت با اسید در چاپ اچینگ (Etching)

در مورد ایجاد فرم‌های دایره‌ای، ابتدا باید به روش معمولی روی سطح صاف چاپ کرد و سپس نمونه‌های چاپی را طبق طرح مورد نظر قرار داد و به آنها حلقه زد یا آن‌ها را تا کرد. با این روش، می‌توان فرم‌هایی با حجم و برجستگی زیاد ایجاد کرد که نتایج جالب و متنوعی در مراحل چاپ و ترکیب خواهد داد.

در این روش هنری، نمونه‌های چاپی با تنوع و جذابیت بیشتری تهیه می‌شوند، زیرا می‌توانند از ترکیبات چندگانه و سطوح مختلف استفاده کنند. مثلاً، با استفاده از فویل آلومینیوم، می‌توانیم به تأثیراتی با درخشش خاص دست پیدا کنیم، یا از سطوح چوبی برای ایجاد جلوه‌های طبیعی و زیبا بهره بگیریم.

پس از چاپ، هنرمندان با دقت و حرفه‌ای نمونه‌های چاپی را ترتیب می‌دهند و به شکل‌ها و اشکال مورد نظر خود تبدیل می‌کنند. این فرآیند هنری و خلاقانه‌ای است که نیازمند توانایی و حس زیبایی هنرمند است تا بتواند از ابزارهای مختلف بهینه استفاده کند و نمونه‌هایی با تنوع و جذابیت بیشتر را به وجود آورد.

مجموعه تخصصی خدمات چاپ و بسته بندی های لوکس حمزه

منبع: کتاب "تکنیک های اچینگ" اثر پیتر کوکر ترجمه عذرا حاجی زاده و مریم سجادی