نقص توجه در کودکان چیست؟
نقص توجه در کودکان چیست؟
اختلال تقص توجه یکی از اختلالات منسبتا رایج است که هم در بزرگسالان و هم در کودکان دیده می‌شود. این اختلال به دلیل اینکه می‌تواند عملکردهای تحصیلی کودکان ابتدایی و سایر گروه‌های سنی را تحت تاثیر قرار دهید امروزه توجه زیادیبه ان می‌شود. (مشاوره طلاق)ما در این مقاله قصد داریم تا درباره اختلال نقص توجه در کودکان ابتدایی اطلاعاتی مفید به شما ارائه داده و علائم مهم آن را نام ببریم.
نقص توجه و علائم آن در کودکان
نقص توجه در کودکان یک اختلال رفتاری است که ممکن است به صورت موقت یا مزمن باشد و توجه و تمرکز کافی را بر روی وظایف و فعالیت‌های روزمره کودک مختل می‌کند. این مشکل معمولاً در دوره‌هایی از زندگی کودکان شروع می‌شود و می‌تواند تا سنین بزرگسالی ادامه داشته باشد. معمولا بسیاری از والدین گمان می‌کنند که وجود اختلال تقص توجه در کودکان همان بازیگویی است و به همین خاطر به آن توجه نمی‌کنند. هرچند تشخیص بازیگوشی و یا بروز رفتارهایی که نشان دهنده اختلال نقص توجه شبیه و تا حدی نزدیک هستند به همین دلیل توصیه ما بع والدین این است که جهت تشخیص زودهنگام اقدام نمایند. علایم و نشانه‌های نقص توجه در کودکان می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
مطلب مفید دیگر: افسردگی در ازدواج
1. عدم توجه به جزئیات: کودکان ممکن است به جزئیات فعالیت‌ها یا وظایف توجه کافی نداشته باشند و اغلب به سرعت از آن‌ها خسته شوند. معمولا کودکانی که دارای اختلال نقص توجه هستند در دوره‌های تحصیلی خود عملکرد ضعیفی دارند و جزو بچه‌های بازیگوش شناسایی میشوند.
2. عدم تمرکز: کودکان ممکن است نتوانند برای مدت طولانی به یک فعالیت متمرکز شوند. آن‌ها ممکن است بیشتر به فعالیت‌هایی که برایشان جذاب و دارای هیجان است توجه کنند. کودکان ابتدایی دارای نقص توجه معمولا نمی‌توانند هنگامی که معلم بعد از تدریس درس از آن‌ها سوال پرسید جواب درست را ارئه کنند زیرا ذهن آن‌ها متمرکز بر روی موضوع نیست.
مطلب مفید دیگر: بی احتیاطی والدین و تاثیرات تماشای پورن در کودکان
3. خودکنترلی ناکافی: کودکان با نقص توجه ممکن است دشواری در مدیریت خودکنترلی و حفظ ترتیب در وظایف و فعالیت‌ها داشته باشند. این به معنای عدم توانایی آن‌ها در بسیاری از مواقع بر روی ادرار یا وظایف تحصیلی است. شما در این رابطه می‌توانید مقاله شب ادراری در کودکان را در سایت مشاورکده مورد مطالعه قرار دهید.
4. فراموشی: کودکان ابتدایی دارای نقص توجه ممکن است بسیاری از تکالیف و یا نکات آموزشی را که از سوی والدین و دبیران خود می‌آموزند فراموش کنند.
5. عدم موفقیت در انجام وظایف مدرسه: کودکان ابتدایی مبتلا به اختلال نقص توجه در بیشتر مواقع مشکلات در تکمیل وظایف مدرسه یا کمبود توجه به درس‌ها و مطالب آموزشی دارند وهمین موضوع سلل احساس سرخوردگی و کمبود اعتماد به نفس در انها است. معمولا والدین یا دبیران این کودکان در رفتاری نامناسب شروع به مقایسه فرزند خود با دیگران می‌کنند اما بهتر است بدانید این اختلال رفتاری ارادی نیست و پرش افکار از مشخصه‌های اصلی این اختلال است.
این توجه کوتاه‌مدت یا موقت ممکن است به عوامل مختلفی از جمله محیط مدرسه، نگرانی‌های شخصی، یا مشکلات خانوادگی باز‌گردد. اما اگر این مشکلات به صورت مداوم و مزمن باشند و توانمندی کودک را در زندگی روزمره و موفقیت تحصیلی‌اش تحت تاثیر قرار دهند، ممکن است به عنوان یک اختلال شناخته شوند.
دلایل وجود اختلال نقص توجه در کودکان
دلایل وجود اختلال نقص توجه در کودکان ممکن است متنوع باشد و از عوامل ژنتیکی تا محیطی مختلفی شامل موارد زیر باشد:
عوامل ژنتیکی :
- برخی اختلالات نقص توجه و همراه با آن‌ها مانند ADHD (اختلال نقص توجه و بیش فعالی) به عوامل ژنتیکی برمی‌گردد. اگر یکی از والدین یا هر دوی آن‌ها این اختلال را داشته باشند، احتمال اینکه کودک نیز آن را داشته باشد بالا می‌رود. نقش ژنتیک در ایجاد نقص توجه و اختلال نقص توجه با بیش‌فعالی (ADHD) بسیار مهم است. مطالعات نشان داده‌اند که این اختلال در بیشتر موارد ارتباط مستقیم با ژنتیک دارد. این اختلال به طور ژنتیکی منتقل می‌شود و در خانواده‌ها به صورت موروثی انتقال پیدا می‌کند. برخی از نکات مهم در این زمینه عبارتند از
- اختلال در ساختار مغزی : برخی از تحقیقات نشان داده است که برخی از تغییرات در ساختار و عملکرد مغز، از جمله نواحی مرتبط با توجه و کنترل اجرایی، در افراد مبتلا به ADHD مشاهده می‌شود. این تغییرات می‌توانند به عوامل ژنتیکی و ارثی نسبت داده شوند.
- سازماندهی نوروترانسمیترها : نوروترانسمیترها، مواد شیمیایی که انتقال پیام‌های عصبی را در مغز انجام می‌دهند، نقش مهمی در کنترل توجه و تنظیم هیجانات دارند. نواقص در سازماندهی و فعالیت این نوروترانسمیترها می‌تواند باعث ایجاد نقص توجه در کودکان شود، که این نواقص نیز به عوامل ژنتیکی برمی‌گردند.
عوامل محیطی:
- محیط زندگی کودکان نقش مهمی در بروز اختلالات نقص توجه دارد. فشارها و استرس‌های محیطی، مشکلات خانوادگی مانند جدایی والدین، نقصان حمایت خانوادگی، مشکلات مالی و اجتماعی می‌توانند عوامل موثر در ایجاد اختلال نقص توجه باشند.
مطلب مفید دیگر: انواع مختلف اختلالات خواب
عوامل نوروشیمیایی و مغزی:
- نواقص در سیستم عصبی مرتبط با نوروترانسمیترها و عملکرد مغزی می‌تواند منجر به اختلالات نقص توجه شود. برای مثال، کاهش سطح دوپامین یا نوروپی نفرین در مغز می‌تواند باعث عدم توجه و نقص توجه در کودکان شود.
عوامل مربوط به زمان دوران بارداری و پس از آن:
- مشکلات مربوط به زمان بارداری مانند مصرف مواد مخدر یا الکل توسط مادر در دوره بارداری، کمبود اکسیژن در زمان تولد، یا مشکلات در مراحل زایمان می‌توانند عوامل موثر در بروز اختلالات نقص توجه باشند. عوامل قبل و پس از زایمان می‌توانند نقش مهمی در ایجاد نقص توجه در کودکان داشته باشند. برخی از این عوامل عبارتند از:
- عوامل زایمانی: مشکلات زایمانی می‌توانند به طور مستقیم یا غیرمستقیم برای سلامت روانی و فیزیکی کودکان تأثیر بگذارند. مثلاً زایمان طولانی، استفاده از روش سزارین و یا مشکلات ناشی از وراثت می‌توانند به نقص توجه در کودکان منجر شوند.
- عوامل محیطی: محیط پیرامونی کودکان در دوران نوزادی و کودکی نقش مهمی در توسعه آن‌ها ایفا می‌کند. مثلاً، مواد مخدر و الکل مصرفی توسط مادر در دوران بارداری می‌تواند منجر به اختلالات رفتاری و نقص توجه در کودکان شود. تحقیقات نشان داده‌اند که مادران بارداری که قبل از زایمان از مواد مخدر و یا الکل استفاده کرده‌اند سبب تاخیر رشد مغزی و یا ناقص شدن آن در کودک خود شده‌اند.
- نقص تغذیه: تغذیه نامناسب مادر در دوران بارداری و یا کودکان در دوران رشد و توسعه می‌تواند به اختلالات روانی و نقص توجه در کودکان منجر شود. مادرانی که قبل از زایمان دچار سوءتغذیه بوده‌اند و مراقبت‌های لازم را انجام نداده‌اند منجر به ایجاد اختلال نقص توجه با سایر مشکلات روانی در کودک خود میشوند.
- عوامل فرهنگی و اجتماعی: شرایط فرهنگی و اجتماعی خانواده و محیط کودک می‌تواند بر توسعه او تأثیر گذار باشد. فراهم نبودن شرایط آموزشی و تربیتی مناسب و محیط‌های فرهنگی غنی می‌تواند به کمبود توجه در کودکان منجر شود. هر یک از این عوامل به طور ترکیبی می‌توانند بر توسعه و سلامت روانی و رفتاری کودکان تأثیر گذار باشند، اما نقش هر یک از آن‌ها در ایجاد نقص توجه باید با دقت و با مشاوره متخصصین سلامت روانی و کودکان بررسی شود. عواملی مانند نقص آموزشی، محدودیت‌های اجتماعی، تنوع و سختی در ساختار آموزشی مدرسه، و فرهنگ تحمیلی از دیگر دلایل ابتلای کودک است و می‌تواند نقش مهمی در بروز اختلالات نقص توجه داشته باشد. به طور کلی، این عوامل ممکن است به صورت ترکیبی با هم تعامل کنند و در بروز اختلالات نقص توجه در کودکان نقش داشته باشند.
مطلب مفید دیگر: مدیریت استرس در بزرگسالان
علائم اختلال نقص توجه در کودکان
علائم اختلال نقص توجه در کودکان می‌تواند متنوع و گاهی همپوشانی با دیگر اختلالات رفتاری باشد به همین خاطر است که تشخیص دقیق آن تنها بر عهده روانشناسان متخصص در زمینه کودک است. بسیاری از والدین با دیدن بازیگوشی کودک هود برچسب بیش فعالی و نقص توجه را می‌زنند اما مجموعه نشانگان و تشخبص دقیق توسط یک متخصص تنها مرجع رسمی است. در ادامه سایر علائم رایج را در کودکان ابتدایی دارای نقص توجه عنوان می‌کنیم:
2. بی‌توجهی به جزئیات: کودکان دارای این اختلال ممکن است به جزئیات کوچک توجه نکنند و دچار سهل‌انگاری شوند. گاهی عدم توجه کودکان به این جزئیات می‌تواند برای آن‌ها بسیار دردسرساز و یا حتی خطرناک باشد.
3. بی‌انضباطی: کودکان ممکن است بی‌انضباط و شلخته باشند و به دشواری دستورات و راهنمایی‌های دیگران را درباره نظم داشتن دنبال کنند.
5. نا‌سازگاری اجتماعی: کودکان ابتدایی دارای نقص توجه ممکن است دشواری در برقراری ارتباط با دیگران داشته باشند و در روابط اجتماعی دچار دردسر شوند. این کودکان به دلیل داشتن انرژی بالا یا برعکس نمی‌توانند روابط دوستانه پایداری در مدرسه با همکلاسی‌های خود داشته باشند و از این جهت دائما تنها و گوشه گیر هستند.
6. بی‌تمایلی به فعالیت‌های آموزشی: این کودکان ممکن است علاقه‌ای به فعالیت‌های تحصیلی و آموزشی نداشته باشند و از تلاش برای یادگیری آن به دلیل داشتن عملکرد ضعیف خودداری کنند.
7. بی‌توجهی به خطرات و موانع: کودکان دارای اختلال نقص توجه است در مواجهه با خطرات بی توجه هستند و از خود در برابر این خطرات محافظت نمی‌کنند. معمولا این اختلال اگر در بزرگسالی درمان نشود می‌تواند از کودکان افرادی پر خطر بسازد.
همچنین باید توجه داشت که این علائم ممکن است در همه کودکان به طور موقت و در برخی شرایط معمول باشند. اما اگر این علائم به طور مداوم و در طول مدت زمان طولانی و با تأثیر منفی بر عملکرد تحصیلی و اجتماعی کودک همراه باشند، ممکن است نشانه اختلال نقص توجه باشند و نیاز به ارزیابی و درمان متخصصانه داشته باشد.
مطلب مفید دیگر: اثرات طلاق بر زنان چیست؟
کودکان دارای اختلال نقص توجه با چه مشکلاتی مواجه خواهند شد؟
کودکان دارای اختلال نقص توجه (ADHD) ممکن است با چالش‌ها و مشکلات مختلفی در زندگی تحصیلی و روزمره مواجه شوند. همانطور که اشاره کردیم این اختلال اگر در دوران کودکی تشخیص داده نشود می‌تواند منجر به ایجاد رفتارهای پرخطر و جسورانه در بزرگسالی این کودکان گردد. با این حال برخی از مشکلات احتمالی وجود نقص توجه در کودکان ابتدایی عبارتند از:
3. ضعف در مهارت‌های اجتماعی: کودکان با ADHD ممکن است دشواری در ایجاد و حفظ روابط مثبت با دیگران داشته باشند و به سختی قوانین اجتماعی را پیش ببرند.
4. مشکلات حافظه و برنامه‌ریزی: این اختلال می‌تواند به مشکلات حافظه و نقص در برنامه‌ریزی زمانی منجر شود.
5. عدم توانایی در مدیریت وقت: ممکن است کودکان با ADHD دچار مشکل در مدیریت زمان باشند و توانایی در انجام وظایف در زمان مشخص را نداشته باشند. معمولا این کودکان نمی‌توانند در زمان مشخص برگه امتحانی خود را تکمیل کنند و در بیشتر مواقع جا می‌مانند.
6. عدم توانایی در کنترل حرکات: مشکلات در کنترل حرکات می‌تواند باعث عدم ثبات و آرامش در کلاس‌ها و محیط‌های تحصیلی شود.
7. مشکلات در رفتارهای چندگانه: ممکن است کودکان با ADHD دچار رفتارهای ناپایدار و چندگانه شوند که تأثیرات منفی بر روی روابط و عملکرد تحصیلی شان دارد.
8. تاثیر بر اعتماد به خود: مشکلات در عملکرد تحصیلی و اجتماعی می‌تواند باعث کاهش اعتماد به نفس و احساسات منفی در کودکان با ADHD شود.
تشخیص و مدیریت مناسب این اختلال می‌تواند به بهبود عملکرد تحصیلی و زندگی روزمره این کودکان کمک کند. ارتباط مستمر با معلمان و پیگیری وضعیت تحصیلی می‌تواند به شما در این رابطه کمک کند.
مطلب مفید دیگر: اثرات تماشای پورن بر روابط زناشویی
برای درمان و کنترل کردن نقص توجه در کودکان
برای درمان و کنترل کردن نقص توجه در کودکان، می‌توان از روش‌های مختلفی استفاده کرد که شامل موارد زیر می‌شود:
1. مدیریت رفتاری: این شامل تکنیک‌های مانند مثبت سازی رفتار، جریمه و پاداش، برنامه‌ریزی زمانی و انتظارات واقع‌گرایانه است. این روش‌ها به کودکان کمک می‌کنند تا مهارت‌های مدیریت رفتاری خود را تقویت کنند.
2. مشاوره روان‌شناختی: کودکان و خانواده‌هایشان می‌توانند از مشاوره روان‌شناختی استفاده کنند تا راه‌های موثر برای مدیریت استرس‌ها و افزایش مهارت‌های مقابله با مشکلات را یاد بگیرند.
3. مداخله تحصیلی: این شامل تغییرات در محیط تحصیلی و استفاده از روش‌های آموزشی مناسب برای نقص توجه است. تغییرات محیطی مانند کلاس‌های کوچک‌تر، تنوع در روش‌های آموزشی و استفاده از فناوری می‌تواند کمک کننده باشد.
4. مداخله دارویی: برخی کودکان ممکن است به داروهایی که توسط پزشک تجویز شده‌اند، نیاز داشته باشند.
5. آموزش مهارت‌های مدیریت زمان و تمرکز: کودکان می‌توانند از طریق مراجعه به مشاوران یا کلاس‌های آموزشی، مهارت‌های مدیریت زمان و تمرکز را یاد بگیرند و در زندگی روزمره خود به کار بگیرند.
6. تغذیه مناسب و فعالیت بدنی: تغذیه سالم و فعالیت بدنی منظم می‌تواند به بهبود عملکرد مغز و کنترل نقص توجه کمک کند. هر یک از این روش‌ها می‌توانند به طور جداگانه یا ترکیبی برای مدیریت و کنترل نقص توجه در کودکان مؤثر باشد.
مطلب مفید دیگر: معافیت گودی کمر سربازی
نظرات
ارسال نظر