تغییرات اندازه ناخواسته کاغذ در فرایند چاپ

 در این مطلب از مجموعه تخصصی چاپ و بسته بندی حمزه به بررسی تغییر اندازه ناخواسته کاغذ در فرایند چاپ می پردازیم. کاغذ در مسیر خود ممکن است از نظر اندازه دستخوش تغییر بشود که یکی از علل اصلی آن عبور کردن از مسیری مرطوب در چاپ افست است که میتواند باعث تغییرات اندازه آن گردد و مشکلاتی را برای چاپ های بعدی بوجود بیاورد. به غیر از رطوبت داخل ماشین افست تغییرات رطوبت هوا نیز بر روند نشست مرکب و اندازه کاغذ تأثیر گذار می باشند.

در بسیاری از آثار چاپ شده ممکن است بین مرز رنگ ها فاصله ای ایجاد شود که باعث پدیدار شدن رنگ کاغذ بشود، برای گریز از این مشکل که کیفیت اثر چاپ شده را پایین می آورد راه حلهایی وجود دارد که برخی قبل از چاپ و برخی دیگر در هنگام چاپ اعمال می گردد. در چاپ افست هر اندازه فعالیتهای انجام شده بر روی کاغذ بیشتر باشد باید تحمل بیشتری از خود نشان دهد. در کل شرایط کاغذ قبل از چاپ و بعد از چاپ فراز و نشیبی دارد که موارد مهمتر آنها به شرح زیر می باشد:

•  تعداد دفعاتی که کاغذ وارد ماشین می شود و با آب در گیر می شود.
•  فاصله بین دفعات ورود کاغذ به ماشین و در گیر شدن با آب.
• گرماژ کاغذ.

• ساختار و کیفیت کاغذ
•  اختلاف رطوبت بین محیطی که کاغذ انبار شده و هنگامی که به ماشین وارد میشود.
•  فاصله زمانی بین اولین مرحله با آخرین مرحله ی چاپ
• تراکم غیر یکنواخت رطوبت کاغذ در محیط و مرکز که باعث موجدار شدن آن می شود. برای نمونه برخی از مشکلاتی که تغییرات اندازه کاغذ به بار میآورد میتواند این چنین باشد.
• بروز مشکل عدم انطباق بین رنگهای مختلف در این حالت ماشین چی نمی تواند رجیسترها را روی هم میزان کند و معمولاً در این هنگام تصمیم گرفته می شود که گیجی کار را به کدام طرف سوق دهند تا آسیب کمتری متوجه کار چاپی شود و بدترین حالت در این هنگام این است که حروفی که در تمام کار پراکنده است در چند رنگ مقادیری داشته باشد.

 در این صورت لغزش و جابجا خوردن رنگ ها بسیار به چشم می آید اما اگر با همین درجه مشکل تصاویر را در نظر بگیریم مشاهده خواهیم کرد مشکل در تصویر خیلی کمتر خود را نسبت به نوشته نشان خواهد داد. نهایتاً اینکه وقتی نتوانیم گیجی رنگ را به طرفی سوق دهیم که کمتر به چشم بیاید، باید آن را اصطلاحاً وسط در وسط میزان کرد.

• اگر کار چاپی ما مربوط به چاپ تعدادی جعبه باشد که در یک طرف کاغذ یا مقوا چاپ شده و بعد از چاپ قرار است قالب تیغ بخورد ممکن است در لحظه شروع کار ماشین لترپرس یا دایکات (تیغ زدن)، نتوان انطباق درستی بین کار چاپی و قالب تیغ داشت.

 در اینجا شاید این نصیحت چاپخانه ای به یاد آید که «قالب تیغ را باید بعد از پایان چاپ ساخت با این نصیحت شاید تا حدودی جلوی عدم انطباق گرفته شود. چرا که قالب بر اساس یک نسخه چاپی ساخته شده است. اما با نگاهی دقیق تر به روند تغییر اندازه کار چاپی بعد از چاپ به این نتیجه میرسیم در برخی موارد خود این نصیحت، نیز مسبب مشکلاتی می شود.

 مشکل اینجاست که تغییر اندازه نمونه ای از یک برگ چاپی که تحویل قالب ساز می شود تا باقی اوراق چاپی که بر روی هم و در محیطی متفاوت در چاپخانه انباشت شده کاملاً متفاوت بوده و بنابراین هم اندازه نبودن آن نیز مسجل است.

مسلماً با اختلاف رطوبت بیشتر بین دو محیط می توان متصور شد که تغییرات اندازه نیز بیشتر باشد. بنابراین راه کار صحیح این است که اگر میتوانیم با فاصله زمانی کمی به ضرب قالب بپردازیم ضرورتی ندارد که اندازه ها را از روی نمونه چاپی آبرفته برداشت کنیم. می توانیم آنرا بر اساس اندازه های موجود در فایل بسازیم.

پیشنهاد مطالعه: آرت ورک (Artwork) چیست؟

راه حل مشکل تغییر انداز ناخواسته در فرایند چاپ

• در بیشتر این موارد اگر طراح از ابتدا مشکلات مربوط به کوچک شدن سایز را در نظر بگیرد، می تواند با طراحی حساب شده این مشکل را از بین ببرد یا خیلی کم کند. در حقیقت مشکل هنوز هم وجود دارد ولی وقتی دیده نشود در بسیاری از موارد مانند آن است که وجود ندارد.

مشکل فقط وقتی است که دیده شود مثلا در طراحی جعبه مرز بین اضلاع را با محدوده های رنگی جدا نکند و از اطراف برای عدم انطباق احتمالی، فضایی خالی یا بی اهمیت را اختصاص دهد تا در صورت جابجایی مشکل کمتر نمایان شود.

• سرعت بخشیدن و عدم فاصله بین مراحل چاپ میتواند مقدار زیادی از نوسان را جلوگیری کند.
• گذراندن مرحله ی آب چاپ نیز می تواند در برخی موارد راه گشا باشد. در این حالت یکبار قبل از شروع چاپ کاغذها را با زینک خالی از ماشین چاپ عبور میدهند و کاغذ را با رطوبت درگیر می کنند، بعد از آن می تواند برای شروع چاپ مورد استفاده قرار گیرد، از این شیوه در چاپ کتابهای نفیس که تعداد چاپ زیادی دارد و وقفه بین مراحل زیاد است میتوان سود جست.
• بالابردن گرماژ نیز تا حد زیادی می تواند از کوچک شدن کاغذ یا مقوا جلوگیری کند، هر چند باز هم میتواند قابل توجه باشد. البته این راه حل در تیراژ کم میسر است چرا که در تیراژ بالا میتواند پروژه را با هزینه غیر منتظره روبرو کند.
• در برخی از سفارشات که به طور دائم و متناوب هر چند وقت یکبار چاپ میشود، به این علت که بیشتر متغیرها ثابت ،است، با استفاده از یک جنس کاغذ مشابه و اندازه گیری تغییرات بعد از چاپ میتوانیم پس از چند تجربه، تغییرات را به طور میانگین تخمین بزنیم.

• اگر از کیفیت و حساسیت ماشین چاپی که کار توسط آن چاپ میشود هیچ اطلاعی نداریم میتوانیم قدری در طراحی و کاربرد رنگ با احتیاط تر عمل کنیم یعنی به عنوان مثال نوشته های کمتر از شماره فونت ۱۴ را تکرنگ بگیریم و یا برای عکسهایی که کادر دارند خطی با ضخامت حدود ۰/۱ تا ۰/۲ میلیمتر در نظر بگیریم و آن را اور پرینت کنیم تا نیمی از ضخامت آن به عنوان فضایی برای هم پوشانی لبه کادر از نمایش بهم ریختگی و عدم انطباق رنگهای مختلف جلوگیری کند.
• اگر قرار است کار با ماشین تکرنگ چاپ شود و چند رنگ دارد میتوان با چهار رنگ کردن ماشین یا پنج و شش رنگ کردن ماشین مشکل را بسیار کم کرد. (کل) رنگ ها در یک نوبت چاپ شود.
• با هم پوشانی و اورپرینت کردن جاهایی از کار که سطوح رنگی در کنار یا روی هم قرآن میگیرند میتوان تا حد زیادی مشکلات عدم بالانس لاستیک و زینک و رطوبت و جمع شدگی محیطی کاغذ را رفع کرد.
•  توجه بکار بردن صحیح هم پوشانی و اورپرینت پر کیفیت کار می تواند تا حدودی تأثیر مثبت چاپی بگذارد ولی با عدم استفاده صحیح می تواند کار چاپی را به باطله تبدیل کند، پس در هنگام استفاده از این دستورات کمال دقت را داشته باشید.

مجموعه تخصصی چاپ و بسته بندی های حمزه

منبع: کتاب طراحی تا چاپ اثر مهدی احمدی