پیدایش و شکوفایی صنعت چاپ و بسته بندی

در این مطلب از مجموعه تخصصی چاپ و بسته بندی های لوکس و هارد باکس حمزه به بررسی تاریخچه، پیدایش و شکوفایی صنعت چاپ می پردازیم پس تا آخر این مطلب همراه ما باشید.آثار دستی بشر با سطوح برجسته و فرورفته در قالب مهرهای دستی و لوح های سنگی یا فلزی از روزگار دیرین برجای مانده است. این تجربیات در گذر اعصار و ،قرون تغییرات زیادی را به خود دیده است. چاپهای دستی با روشهای متفاوتی چون کلیشه، برجسته یا گود از زمانی بسیار دور رواج داشته است ولی با بروز تغییراتی در ساختار آن دگرگونی عظیمی در روند آهسته این پیشرفت صورت گرفت.

پیدایش چاپ

در حدود سال ۱۴۵۵م. گوتنبرک با ریخته گری و ساخت حروف کوچک فلزی برجسته و کنار هم قرار دادن ،حروف توانست بدعتی جدید در این صنعت بوجود بیاورد. وی حدوداً با ۱۸۰ نسخه ای که از این انجیل به چاپ رساند، توانست برای اولین بار به راحتی نوشتن سطرها را امکان پذیر سازد. در این روش بعد از اتمام کار چاپ حروف به جای خود در میز حروفچینی(که امروزه گارسه نام دارد باز میگشت و می توانست برای چاپهای بعدی مجددا مورد استفاده قرار گیرد.

 تمام شگرد و بدعت گوتنبرگ همین موضوع بود، چرا که چاپ در آن زمان با استفاده از لوح چوبی یا فلزی صورت می گرفت. این تکنیک تقریباً تا 500 سال بعد بدون تغییر زیادی ادامه پیدا کرد. در عصر رنسانس تکنیکهایی که برای تکثیر استفاده میشد محدود به دو تکنیک گود و برجسته بود در حدود سالهای ۱۴۰۰ میلادی تکنیک چاپ (گود) به تکامل رسید و از ۱۵۰۰ میلادی به بعد در چاپ کتاب مورد استفاده قرار گرفت.

در آن زمان بسیاری از هنرمندان آثار خود را بر روی صفحات فلزی مسی یا فولادی حک می کردند. دقت و مهارت بالای آنان در اجرای برخی از این آثار چنان بود که برای هنرمندان امروزی بوجود آوردن آن کیفیت می تواند رویایی و محال به نظر آید تکنیک اجرای این آثار بسیار ساده ولی مهارت هنرمندان وصف نشدنی بود.

مطلب پیشنهادی: تاثیر بسته بندی های لوکس و لاکچری در افزایش فروش و جلب رضایت مشتری

تکنیک اچینگ

در تکنیک اچینگ، سطح ورق فلزی با دوده ی چراغ، پوشانده می شود و سپس با استفاده از ابزاری نوک تیز روی آن طراحی می شود و پس از پایان طراحی آن را در ظرف اسید قرار داده و پس از گود شدن و خورده شدن خطوط طراحی شده کار ساخت لوح چاپ تمام می شود. با این نگاتیو و پزتیو چاپ لوح چاپی می شود دو تصویر کرد.

 وقتی سطح فلز آغشته به مرکب می شود و روی آن کاغذی با فشار کم قرار میگیرد سطوح زمینه که برجسته است، مرکب را انتقال داده و سطوح فرورفته هیچ اثری از مرکب روی کاغذ باقی نمی گذارد و به این ترتیب یک نسخه نگاتیو از لوح چاپی تهیه می شود.

امروزه این شیوه اساس چاپ لترپرس را تشکیل می دهد یعنی چاپ توسط سطوح برجسته حالا اگر سطح لوح آغشته به مرکب را توسط تیغه ای، از مرکب اضافی پاک کنیم، به شکلی که سطوح برجسته کاملا تمیز و عاری از مرکب ،باشد با قرار دادن کاغذ روی آن و فشار زیاد کاغذ، موفق می شویم مرکب جامانده در شیارهای سطح چاپی را به روی کاغذ منتقل کنیم و بدین ترتیب تصویر بدست آمده پرتیو خواهد بود. این شیوه اساس (چاپ گراور) را تشکیل داده است.

 همچنان مطالعه کنید: چاپ گراور چیست؟

پیدایش چاپ افست و لیتوگرافی

چندی بعد از استفاده از این دو تکنیک در سال ۱۷۹۶ میلادی فردی از باواریا به نام آلویس زینفلدر تکنیک جدیدی را در چاپ بکار بست که اختلاف جذب و دفع مواد چربی و آب اساس آن بود و بعدها اساس چاپ افست شد.

در این شیوه که آن را لیتوگرافی  می نامیدند طرح بوسیله مداد یا وسیله ای مانند قلم مو با رنگ های چرب برروی سطح سنگ آهک کشیده میشد و سپس با محلول صمغ عربی و اسید و و آب آب آغشته می شود، در این حالت جاهایی که قبلا چرب شده است آب را جذب نمی کند و در مرحله ی بعد همین مناطق که آب را جذب نکرده رنگ را جذب می کند و پس از اینکه کاغذ روی آن فشرده شد، تصویر به منتقل می.شود.

به این ترتیب سه تکنیک اساسی چاپ امروزی با کمی پس و پیش از هم شروع به پیشرفت کرد و هر روز بر دقت و کیفیت آن اضافه شد تا اینکه صنعت عکاسی به آن ملحق شد. ماشین چاپی که فردریش کوئنیگ در لندن به ثبت رساند توانست در سال ۱۸۱۲ به بهره برداری برسد و سرعت چاپ را که تا آن زمان ۲۵۰ نسخه در کاغذ 11 نسخه برساند.

این ۱۱۰۰ ساعت بود به ماشین چاپ که با طراحی سیلندری ساخته شده و برای چاپ اتوماتیک سیلندری طراحی شده بود توانست در کنار روش چاپ تخت، جایگاه مناسبی برای خود پیدا کند.

پیدایش دستگاه چاپ دوار (روتاری)

بهره برداری از عکاسی توانست کیفیت انتقال تصویر را بالاتر برده و همچنین استفاده از نیروی بخار زمان تمام شده را کاهش داد. نوآوری بعدی توانست در سال ۱۸۴۶ اولین ماشین چاپ دوار (روتاری) را تحویل صنعت چاپ دهد، چرا که یک مهندس آمریکایی که «ریچارد هو» نام داشت حروف چاپی را که تا آن زمان در بستر تخت قرار داشت به روی استوانه چاپ قرار داد.

تاریخچه دستگاه چاپ چرخشی

 در سال ۱۸۵۲ میلادی رز ژوزف له مرسیه چاپگر فرانسوی با الحاق تکنیک عکاسی به شیوه چاپ لیتوگرافی جهش جدیدی را در این زمینه بوجود آورد،  به این ترتیب که با عکاسی تصویر را بر روی سطح حساس شده سنگ آهک انتقال می داد.

در سال ۱۸۷۰ میلادی به همین ترتیب تصویر بر روی لوح های مسی و رویی حساس شده، ثبت می شد پس از آن در داخل ظرف اسید قرار میگرفت و قسمتهای مقاوم نشده آن با اسید خرده و گود می شد و به این ترتیب سطحی متمایز از نظر اختلاف سطح برای چاپ را پدید می آورد.

نزدیک به این شیوه که گراورسازی اچینگی نام داشت شیوه های متفاوت اما نزدیک به هم وجود داشت که همگی در یک ردیف قرار داشتند. نهایتا در سال ۱۸۷۹ میلادی فردی بنام کارل کلیج اهل چکسلواکی توانست عکاسی را با چاپ گود منطبق کند.

سه روش چاپی اصلی صنعت چاپ

 این سه روش چاپی (برجسته، گود، هم سطح) امروزه اساسی ترین و بیشترین تولیدات کارهای چاپی را به خود اختصاص داده اند آمدن کامپیوتر و شیوه نشر رومیزی در این چند دهه اتفاق مهم دیگری است که زمان و هزینه را باز به مراتب کمتر کرده و خیلی از مراحل را جابجا کرده است برای مثال نظیر فرم بندی که امروزه قبل از تهیه فیلم انجام میشود قبلا پس از تهیه فیلم انجام پذیر بود امکان چاپ با تیراژ کم و چاپ های عریض و طویل اتفاق مهم دیگری است که در این دهه در بخش چاپ شاهد آن هستیم و فضاهای شهری را عوض کرده است مقدار زیادی از فعالیتهای صنعتی که توسط کارگر انجام میشود امروزه به کمک ماشین و با شیوه ی اتوماتیک انجام پذیر است از این جمله میتوان تعویض زینک

شستشوی نوردها انطباق رنگها تعویض رول کاغذ در ماشین وب و فعالیتهایی نظیر این را نام برد گذاشتند، در خلال تکنیک های مهمی که در این اعصار یکی پس از دیگری پا به عرصه وجود و ترقی روشهای دیگری هم بوجود آمد و تکامل پیدا کرد که در جای خود مهم و ستودنی است، اما به علت اهمیت و فراگیر بودن سه شیوۀ ذکر شده از طرفی و شبیه بودن تقریبی شیوههای دیگر با این سه شیوه از ذکر توضیحات غیر ضروری صرفه نظر می شود.

برای نمونه چاپ بالشتکی که تقریباً اساس چاپ گود را دارد ولی با کمی تغییر برای چاپ روی سطوح ناهموار مناسب شده و تغییر پیدا کرده است.

مجموعه تخصصی چاپ و بسته بندی های لوکس حمزه

منبع: کتاب طراحی تا چاپ اثر مهدی احمدی