انواع پوشش ها در صنعت چاپ و بسته 

هنگامی که برای داشتن چاپی خوب از کاغذ یا به مقوای گلاسه استفاده می شود، سطح کاغذ علت صیقلی بودن چاپ بهتری به نسبت کاغذ تحریر خواهد داشت این انتخاب ما را مجبور می کند تا برای محافظت از سطح چاپ، پوششی را برای آن در نظر بگیریم. چرا که سطوح اوراق گلاسه به دلیل صیقلی بودن آسیب پذیری زیادی بعد از چاپ دارد.

روشهای متفاوتی برای پوشش چاپ وجود دارد. در کنار انگیزه اصلی پوشش سطح چاپ، طراحان از این نکته برای متمایز کردن و زیبا نمودن کار بهره جسته اند. برطبق آنچه مرسوم است پوشش با سه روش کلی سیلک لترپرس و افست انجام می شود.

 به عنوان نمونه، ورنی سرد، توسط لترپرس یا افست انجام پذیر است. انوع دیگر مانند یووی ،براق، یووی مات و ورنی داغ است که با روش سیلک انجام میشود. البته برای پوششه ایی که در شیوه سیلک استفاده می شود رقیب دیگری وجود دارد که در ادامه، توضیحات آن آمده است.

بخش دیگر از انواع متداول پوشش بکار گرفته شده، نمونه ای است که سلفون نام دارد و مستقلاً توسط دستگاه مخصوصی انجام میگیرد در این روش لایه ای از پوشش نازک پلاستیک روی سطح کار چسبانده می شود و انواع متفاوتی نظیر مات براق و ... دارد.

شیوه های رایج برای پوشش چاپ

خلاصه مراحل:

افست: این شیوه برای پوشش ورنی سرد بکار می رود که از دو حالت تشکیل شده است:

1.  با آب؛ وقتی قرار است محدوده مشخصی از سطح کار ورنی ،بخورد باید برای آن زینک تهیه کنیم. در تهیه زینک هم مانند یک رنگ تفکیکی عمل میکنیم مرکب مانند یک رنگ روی سطوح مشخص شده می نشیند.
2.  بدون آب؛ در این روش آب دستگاه قطع می شود و بدین ترتیب تمام سطح زینک، پذیرای ورنی میشود و آن را به سطح کاغذ منتقل .کند در این روش به خاطر عدم نیاز به آب مشکل تعادل بین آب و مرکب میتوان قشر ضخیمتری از ورنی را به نسبت شیوه آبی روی سطح کار نشاند. در این شیوه نیازی به تهیه زینک .نداریم چرا که هر زینک می تواند کار مشابهی را انجام دهد.

لترپرس: در این شیوه به خاطر نوع تکنیک که مرکب از سطح برجسته برداشت می شود، قشر بیشتری به نسبت افست بدون آب روی سطح کار قرار میگیرد. شیوه کار مانند چاپ یک رنگ می باشد.

پیشنهاد مطالعه: چاپ لترپرس (Letterpress) چیست؟

یووی (UV) سیلندری: در این شیوه اوراق از بین دو سیلندر عبور می کند. یکی از این سیلندرها قشر یووی را روی سطح کاغذ قرار میدهد. نوع تکنیک در این شیوه سرعت را بیشتر از همهٔ شیوه های ذکر شده کرده است. قشر پوشش در این شیوه بیشتر از افست و لترپرس است.

یووی سیلک: شیوه کار در این مورد با چاپ سیلک تفاوتی نمی.کند قشر مرکب در این حالت از شیوه سیلندری نیز بیشتر .است. در دو شیوه فوق جنسیت مواد با عبور از اشعه یووی (ماورای بنفش کاملا خشک شده و به همین جهت تنها در این دو شیوه است که مجری از بابت خشک نشدن یا به هم چسبیدن اوراق نگرانی ندارد. علت نام گذاری این شیوه نیز همین مسئله است. البته دستگاههای مورد استفاده در این بخش هم از نوع نیمه ماشینی هستند و هم از نوع ماشینی کامل.

احتیاط کنید: احتمال ترک خوردن محل خط تا در این شیوه بالا است. بنابراین با دقت بیشتر در انتخاب جنس مقوا و راه کاغذ و ماشین خط تا به استقبال این ریسک بروید در غیر اینصورت میتوانید از سلفون به جای آن استفاده کنید.

سلفون زنی: در این شیوه سلفون رول به کمک دستگاه چسب را روی سطح کاغذ یا مقوا کشیده می.شود دستگاههای مورد استفاده در این بخش با تنوع نیمه ،ماشینی ماشینی، حرارتی و ساده وجود دارد در مدل ،حرارتی، سلفون به واسطه حرارت نشست بهتری روی سطح چاپی دارد.

مزیت خوب سلفون به نسبت یووی، استحکامی است که به سطح چاپی میدهد و در ضمن احتمال ترک خوردن را از بین میبرد چنانچه سلفون حرارتی نباشد، حتماً باید سطوح چاپی از پودر چاپ (توسط آب چاپ) پاک شود.

 یا اینکه در هنگام چاپ، پودر را ببندید در غیر اینصورت سلفون نشست خوبی نخواهد داشت و حباب در آن ظاهر خواهد شد. چنانچه بعد از سلفون قرار است یووی داشته باشید باید سلفون شما حرارتی باشد چرا که يووی سیلک بر روی سلفون معمولی نشست ندارد.

پیشنهاد مطالعه: اختراع و گسترس صنعت چاپ در جهان + سیر تکامل دستگاه های چاپ

توجه:  در برخی از شیوه های سلفون زنی، بعد از نشست سلفون روی ،کاغذ آن را به شکل رول و پس از خشک شدن، آن را اوراق کنند. در این موارد چنانچه گرماژ کاغذ یا مقوا جمع می کنند پایین باشد، احتمال لول شدن و تاب ورداشتن اوراق بالا میرود.

 در این حالت، یا روش دیگری را باید انتخاب کرد مانند) شیوه کاملا ماشینی که سلفون را به شکل تخت انجام میدهد) و یا اینکه با زمان و گرماژ بیشتر احتمال آن را پایین آورد. در غیر این صورت باید روش سیلک را انتخاب کرد.

جاهایی که سلفون می شود، به راحتی و با چسب های معمول نمی چسبد. یا باید جای چسب را خالی کرد و یا از چسب مخصوص سلفون استفاده کرد.

به طور کلی در تمامی پوششها مراقب جاهایی که قرار است برای نوشتن و یا چسب زدن خالی ،بماند .باشید برای تقویت قدرت چسب و نفوذ به داخل سطح چاپی، پرفراژ را در قسمت لب چسب قالب قرار می دهند. ترموگرافی در این شیوه چاپی، روش کار بر اساس افست پایه ریزی شده است.

 برای چاپ قسمتی با این ،شیوه مانند یک رنگ تفکیکی زینکی مجزا از چهار رنگ تهیه میشود و پس از چاپ رنگ مخصوص و جذب پودر در محل چاپ شده و گذر از اشعه و حرارت یووی، سطوح چاپی برجسته و متمایز از سایر نقاط می شود. هر چند در اینجا این روش به عنوان پوشش تزئینی مطرح شده است ولی این شیوه به عنوان تکنیک مستقل چاپی قابل بحث است که ویژگی انحصاری آن برجستگی سطوح رنگ های چاپ شده می باشد.

توجه: بهتر است پشت سطوحی که قرار است ترموگرافی شود، رنگی وجود نداشته باشد. وجود حرارت در قسمت ترمو باعث صدمه رنگی به آن ناحیه می شود.

مجموعه تخصصی چاپ و بسته بندی حمزه

منبع: کتاب طراحی تا چاپ اثر مهدی احمدی