فرایندها و روش های اصلی چاپ و بسته بندی 2023 + توضیح کامل

در این مطلب از مطالب آموزشی چاپ و بسته بندی لوکس حمزه به بررسی انواع روش ها و فرایند های چاپی خواهیم پرداخت، پس تا آخر این مطلب همراه ما باشید.

در کار چاپ و بسته بندی، چهار فرآیند وجود دارد:

• چاپ لتر پرس
• . چاپ گراور
•  ۳. چاپ لیتوگرافی افست
•  ۴. چاپ اسکرین

هر یک از این چهار فرایند با روشهایی خاص انجام میشود:

لترپرس با روش چاپ برجسته ، گراور با روش چاپ گود، لیتوگرافی با روش چاپ هم سطح، اسکرین با روش چاپ متخلخل یا استنسیل.

چاپ لترپرسی (برجسته)

در این نوع چاپ، سطح چاپ برجسته تر از سطح غیر چاپی است. به این سطح آن منتقل بر جسته جوهر میرسد و در هنگام فشار (پرس) بر سطح چاپ به آن می شود. غلتکهای مرکب (جوهر) فقط لبه های سطح برآمده را لمس می کنند سطوح مجاور (غیرچاپی) پایین تر هستند و مرکب را به خود نمی گیرند. سطوح كاغذ منتقل می گردند.

لتر پرس تنها فرآیندی است که مستقيماً روی مرکب خورده، قادر است مستقیماً از روی حروف برجسته چاپ نماید بنابراین آن را برای کارهای اداری مثل سیاهه قیمتها، سیاهه قطعات یدکی، کتابهای راهنما، جدول نرخ، جدول ساعت های حرکت وسایل نقلیه و نظایر اینها استفاده می شود، زیرا تغییرات روی فرم های چاپی به سهولت انجام می شود.

حروف چاپی را در فایل مخصوص نگـه میدارند و برای استفاده مجدد استفاده میکنند بنابراین مقرون به صرفه است سه نوع ماشین چاپ برجسته وجود دارد، الف. پلاتنی ملخی، ب. سيلندری تخت و ج روتاری (دوار) که در همین فصل تحت عنوان " ماشین های چاپ توضیح داده خواهد شد.

در چاپ برجسته فشار لوحه در سطح چاپ منجر به پخش اندکی مرکب میشود که حلقه پررنگی را اطراف هر حرف ایجاد می کند و تشخیص آن را از سایر انواع چاپ ممکن می سازد این حلقه ها با ذره بین قابل رؤیت هستند. چاپ فلکسوگرافی و ترموگرافی چاپ برآمده از نمونه های چاپ برجسته هستند.

چاپ فلکسوگرافی در کاغذهای آلومینیومی، زرورقها، دستمالهای کاغذی و ورقه های نازک پلاستیکی مورد استفاده دارد ترموگرافی (چاپ) برآمده چنانچه از نامش پیداست، نوعی چاپ است که بدون قالب ریزی شکل چاپ به صورت حکاکی روی کاغذ در می آورند. در چاپ دعوت نامه کارت های عروسی و کارتهای تبریک از این نوع چاپ استفاده می شود.

برای مطالعه کامل تر در مورد چاپ لترپرس کلیک کنید.

چاپ گراور (گود)

چاپ گراور در مقابل چاپ لترپرس است زیرا در این نوع چاپ از سطح گود (فرورفته) برای چاپ سطوح تصویری استفاده می شود. سطوح چاپ پایین تر از سطح غیر چاپی قرار دارد (گود) است. قسمتهای گود با مرکب پر میشوند و مرکب اضافی با یک تیغه فولادی انعطاف پذیر از سطح غیر چاپ پاک میشود.

تهیه گراور گود سابقه ای طولانی دارد در گذشته گراور به روش قلمزنی و کنده کاری انجام می شد. بعدها از تیزاب کاری و روشهای شیمیایی استفاده شد. رفته رفته با ظهور چاپ ،افست کاربرد روش چاپ گود بسیار محدود شد م اکنون در چاپخانه ها از ماشینهای هلیوگراور رتوگراور اینگریونیک به روش چاپ عمیق یا گود استفاده می کنند.

در ماشینهای هلیوگراور به جای حروف یا قالبهای برجسته چاپ رتاتیو، از سیلندرهای گود استفاده میشود شیوه کار با این ماشینها به اجمال به روش زیــر است:

پس از حروف چینی و صفحه بندی با رایانه مطالب روی فیلم تهیه و فیلم نوعی کاغذ حساس کپی می شود سپس کپی روی سیلندرهای مسی قرار می گیرد. و آن گاه کاغذها از روی سیلندر برداشته میشوند به طوری که ژلاتین روی سیلندر باقی میماند ژلاتین روی سیلندر با مواد شیمیایی شسته می شود و تنها مطالب روی سیلندر باقی میماند این سیلندر به ماشین هلیوگراور بسته می شود و عمل چاپ انجام می گیرد.

از ماشینهای هلیوگراور برای تیراژهای بسیار بالا استفاده می کنند، زیرا هزینه تهیه سلیندر بسیار گران ،است اما به جای پلیت و پلاک و زینک تنها از سیلندر استفاده میشود روزنامه های هفتگی ضمیمه های مجلات روزنامه ها، آلبـوم هـای تمبر یادبود، کاتالوگهای بزرگ سفارشهای ،پستی کاغذهای دیواری و تمبرهای پستی، از نمونه های متداول چاپ گراور هستند.

برای مطالعه کامل تر در مورد چاپ گراور کلیک کنید.

چاپ مسطح (لیتوگرافی)

به چاپ مسطح را هم سطح یا مستوی نیز می نامند. پیشینه چاپ مسطح زمانهای کهن میرسد و گمان میرود که در نقشهای به جای مانده بر غارهای سنگی از این روش استفاده شده است.

شکل ساده چاپ به روش مسطح را با استفاده از یک غلتک انجام میدهند. غلتک مرکب از رویه ای مسطح است که روی سطح دیگر منتقل می شود. بخشهایی از یک سطح دارای رنگ یا مرکب است و در سطح دیگر بخشها، رنگ یا مرکب وجود ندارد و مرکب بـر سـطح دیگر منتقل می شود.

 شکل ساده ماشینهای مسطح به قرار زیر است:

حروف آماده شده در یک سینی مخصوص را به صفحه ماشین چاپ می بندند، چفتهای مخصوص صفحات محکم به ماشین میبندند پس از قرار گرفتن کاغذ چاپ در محفظه ویژه مرکب وارد جایگاه مخصوص شده و گردونه، صفحه های بسته شده به ماشین را که حاصل حروف هستند به جلو و عقب می گرداند تا مرکب به حروف برسد. سپس پنجه سیلندر کاغذها را یک به یک می گیرد و از روی حروف میگذراند و عمل چاپ انجام میشود.

اصطلاح افست با لیتوگرافی مترادف شده است، گرچه لترپرس و گراور نیـز می توانند با اصول افست چاپ شوند در میان چهار فرآیند اصلی چاپ لیتوگرافی سریع ترین رشد را داشته است "افست" بـه اثر گذاشتن مرکب خیس افست را ورقی چاپ شده روی ورق دیگر در سینی خروجی ماشین گفته می شود.

 تفاوت اساسی چاپ لیتوگرافی افست با سایر چاپها در عدم مخلوط شدن آب و چربی است و این که مرکب نخست از لوحه به لایه ای لاستیکی و از لایه لاستیکی بـه کاغذ افست منتقل میشود. در چاپ افست سطوح تصویری قابل چاپ، پذیرای چربی و دافع آب هستند، در حالی که سطوح غیر چاپی پذیرای آب و دافع چربی یا مرکب هستند.

در چاپ افست تصویر قبل از آن که به کاغذ منتقل شود از لوحه بـه لایه لاستیکی (لاستیک سیلندر) منتقل می.شود یکی از ویژگیهای چاپ افست واضح تر بودن آن نسبت به سایر انواع چاپ است. این نوع چاپ هموار و یک دست است. ماشینهای چاپ افست در انواع ورقی و رول هستند.

 ماشین های چاپ مسطح اندازه های گوناگون دارند و هر کدام برای چاپ کارهای اصطلاحاً نیم ،ورقی یک ،ورقی دو ورقی سه ورقی، چهار ورقــی و غیره ساخته شده اند. دستگاههای شناخته شده چاپ مسطح عبارتند از:

فتوکپی و زیراکس، تکثیر با ماشین های افست، افست خشک، فتوژلاتین، هکتوگراف و چاپ سنگی این نوع چاپ در ایران به همین نام و کشورهای دیگر به لیتوگرافی معروف است. نوعی چاپ مسطح وجود دارد که برای چاپ از سنگ استفاده میشود روش کار به طور خلاصه به قرار زیر است:

 کاغذ معمولی را با محلول رقیق نشاسته یا نشاسته و گلیسیرین لعاب میدهند و روی آن را مرکب چرب ،دوده روغن و غیره می کشند. سنگ مرمر یا سنگ سفید ایتالیایی را آماده کنند و کاغذ را روی سنگی میسایند که پوشیده از اسید تمیز و خشک و گرم است. نوشته ها به طور معکوس روی سنگ منتقل میشوند، سپس سطح سنگ را با مخلوطی از آب، اسید نیتریک و محلول صمغ عربی مرطوب می کنند.

پیشنهاد مطالعه: معرفی کامل روش چاپ و تکثیر اچینگ (Etching) یا چاپ فلزی + تصاویر و توضیح کامل

قسمتها می نوشته شده که به علت چرب بودن مرطوب نمیشوند هنگام تماس با مرکب کاغذ مرطوب میشوند و پس از تماس مجدد با کاغذ به صورت مستقیم بر منعکس میکردند در این نوع چاپ به جای سنگ از فلز هم می توان استفاده می شود و به آن چاپ فلزی می گویند.